De psychische effecten van slaaptekort

Iedereen herkent het wel, je hebt een slechte nachtrust gehad en bent daarom een beetje humeurig en kan niet zoveel hebben. Maar waarom is dit eigenlijk? Volgens experts wordt dit veroorzaakt door het oeroude deel van ons brein die er al was in de tijd van de prehistorie.

Waarom hebben we dan nu nog last van slaaptekort en wat kunnen we doen tegen de gevolgen van slaaptekort? Je leest het allemaal terug in deze blogpost.

Wat is slaaptekort?

Eerst is het goed op stil te staan bij wat slaaptekort nou precies is. Slaaptekort betekent eigenlijk wat het woord al aangeeft; je kwaliteit van slapen is slecht en daardoor heb je te weinig goede nachtrust gehad. Hierdoor kun je last krijgen van lichamelijke en psychische klachten.

Een goede manier om er erachter te komen of je last hebt van slaaptekort is door te bepalen of je uitgerust wakker wordt en of je gedurende de dag goed kunt functioneren. Indien je echter vaak moe bent overdag dan heb je waarschijnlijk last van een tekort aan goede, diepe slaap.

Wat zijn de psychische symptomen van slaaptekort?

Slaaptekort heeft op vele vlakken effecten op ons lichaam, zo kan het je suffer en minder oplettend maken, kan het wallen onder de ogen veroorzaken maar kan het ons ook een eetbui bezorgen.

Slaaptekort kan echter ook van invloed zijn op onze stemming. Je merkt dit als volgt:

Je bent chagrijnig
Je voelt je angstig of verdrietig
Je zult eerder een discussie aangaan met een naaste
Je kunt je minder goed concentreren en verwerkt infomatie langerzamer.
Je kunt slechter omgaan met (kleine) tegenslagen.

En indien slaaptekort voor langere tijd aanhoudt heeft het zelfs gevolgen voor je gezondheid. Zo kun je van een slaaptekort depressief worden en een burn-out krijgen. Allemaal effecten van slaaptekort die je dus eigenlijk zoveel mogelijk wilt vermijden.

Onze hersenen en slaaptekort

Vaak hebben we niet door dat de we ons zo gedragen vanwege slaaptekort. We kijken eerder naar externe factoren en geven deze factoren de schuld voor ons chagrijnige, sombere of angstige gedrag.

De echte reden waarom we gemakkelijk geïrriteerd, somber of angstig zijn komt niet door deze externe factoren, maar het komt omdat onze hersenen niet goed kunnen omgaan met slaaptekort.

Waarom slaaptekort invloed heeft op ons humeur

Het gedeelte van ons brein dat verantwoordelijk is voor onze primaire emoties heet het limbische systeem. Dit gedeelte van ons brein bestaat uit 2 kleine ovaalvormige delen en wordt ook wel de amygdala genoemd.

Vecht-of-vluchtreactie

De amygdala is het gedeelte dat een zogenaamde vecht-of-vluchtreactie creëert, het Engelse fight or flight response, wanneer we bedreigd worden.

Het probleem is dat de amygdala niet in staat is om een onderscheid te maken tussen echte levensbedreigende situaties of gewoonweg kleine irritaties. En wanneer deze zich in een staat van alertheid bevindt, zoals wanneer je niet goed geslapen hebt, kunnen er vervelende lichamelijke en mentale klachten ontstaan.

Uit onderzoek van de Universiteit van Californië is gebleken dat het amygdala gedeelte van het brein tot wel 60% meer actief was in deelnemers van het onderzoek die een slapeloze nacht hadden ten opzichte van deelnemers die wel goed hadden geslapen. Het is daarom belangrijk om slaaptekort zoveel mogelijk te voorkomen.

Wat kun jij het beste doen wanneer je lijdt aan slaaptekort? We hebben enkele belangrijke tips voor jou op een rijtje gezet:

Zorg voor een goed en comfortabel matras

Slaaptekort kan zeker veroorzaakt worden door een slecht ondersteunend matras. Het is daarom belangrijk te kiezen voor een matras dat de optimale ondersteuning en comfort biedt voor jouw lichaam.

Onze boxsprings worden standaard geleverd met pocketveer 7 comfortzones matrassen die koudschuim en traagschuim bevatten. Door deze eigenschappen zal je wervelkolom in de juiste houding komen te liggen, heb je minder last van druk en word je op de juiste manier ondersteund.

Tevens past onze matrassen zich volledig aan aan jouw lichaam hierdoor zal je minder gaan liggen draaien. Al deze factoren zullen je helpen om een goede nachtrust te krijgen.

Sla de cafeïne over

Wanneer we moe zijn, zijn we geneigd om koffie te drinken. Maar het probleem is, cafeïne maakt ons eigenlijk niet minder moe; het maakt ons alleen meer alert op externe invloeden. En het kan er zelfs voor zorgen dat je slapeloze nachten krijgt. Reden genoeg dus om de koffie zoveel mogelijk over te slaan.

Als je koffie niet kan overslaan, zorg er dan voor dat je het 's ochtends of in de vroege middag drinkt. Drink het in ieder geval niet te laat op de dag. Hetzelfde geldt trouwens ook voor thee met cafeïne. Het stofje in thee die voorzien is van cafeïne wordt ook wel theïne genoemd.

Kies liever voor een variant zonder theïne om slaaptekort zoveel mogelijk te voorkomen en een betere nachtrust te stimuleren.

Rust goed uit

Sla de wekelijkse borrel met collega’s of dat geplande filmavondje eens een keer over. Wees eerlijk en lief naar jezelf toe. Als je moe bent kun je best gewoon eens nee zeggen.

Het is goed om jezelf te ontspannen. Doe dit door meditatie, een warm bad of een lichte intensieve sport zoals yoga. Als je lichaam en geest goed ontspannen zijn, kun je namelijk gemakkelijker in slaap vallen.

Nog meer tips lezen voor het verbeteren van jouw nachtrust? Lees dan ook eens onze 13 tips voor een betere nachtrust.

Hoe kom je erachter dat je slaaptekort hebt?

Naast de bovengenoemde symptomen zijn er nog andere manieren om erachter te komen dat je lijdt aan slaaptekort. Zo kun je met een smartwatch jouw slaappatroon in kaart brengen.

Ook zijn er tegenwoordig veel apps beschikbaar die jou hier meer inzage in kunnen geven zonder dat je daar zelf veel moeite voor hoeft te doen. De smartwatch/apps meten namelijk jouw slaappatroon terwijl je slaapt (of wakker ligt)... Handig dus om hier eens naar te kijken!

Conclusie: het effect van slaaptekort en manieren om je nachtrust wel te verbeteren

Slaaptekort ontstaat dus door een slechte nachtrust. Je hersenen kunnen hier niet goed mee omgaan waardoor je last kunt krijgen van allerlei (vage) lichamelijke en psychische klachten.

Het is dan ook belangrijk om een goede nachtrust te waarborgen. Dit kan onder andere op de volgende manieren:

- Kies een ondersteunend en comfortabel matras

- Zeg nee tegen cafeïne

- Rust uit